Oświetlenie i projektowanie zorientowane na człowieka
Dzisiejsze systemy pracy są zorientowane na zadania. Nowoczesne oświetlenie i przestrzenie, w których wykonujemy swoje obowiązki, powinny odpowiadać naszym potrzebom i inspirować nas do działania.
Oczekiwania pracowników zmieniają się — czasami wymagają skupienia i energii, ale często także spokoju i inspiracji.
Projektowanie zorientowane na człowieka polega na dostosowywaniu przestrzeni wewnętrznej do człowieka, a nie odwrotnie.
Kluczowym czynnikiem jest tutaj oświetlenie biura, którego barwa, natężenie i ilość powinny odzwierciedlać właściwości światła naturalnego, a więc takiego, które optymalizuje ludzkie widzenie.
Skąd wzięła się koncepcja projektowania zorientowanego na człowieka?
Projektowanie zorientowane na człowieka koncentruje się na ludziach, ich potrzebach, oczekiwaniach, możliwościach, obawach i ograniczeniach.
Twórcą tej teorii w latach 80. był Donald Norman, który zaproponował proces odsyłania użytkownika końcowego produktu projektu, gwarantujący jego bezbłędne działanie.
Projektowanie zorientowane na człowieka dało początek projektowi Human-Centered Lighting (HCL), zainicjowanemu przez Komisję Europejską w latach 2013–2016 w celu poszerzenia wiedzy na temat nowoczesnego oświetlenia i wsparcia praktyk ukierunkowanych na postęp technologiczny w tej dziedzinie. Wyniki tych działań jasno określają wpływ oświetlenia biurowego na zdrowie i produktywność pracowników. Obowiązujące normy regulują jedynie natężenie światła, poziom olśnienia lub poziom oddawania barw, ale nie odnoszą się bezpośrednio do komfortu pracowników w pracy. Zamiast tego pośrednio odnoszą się do wpływu złych parametrów oświetlenia na zdrowie.
Kluczowym zaleceniem projektu jest optymalizacja oświetlenia biurowego zgodnie z rytmem dobowym. Światło dzienne reguluje nasz zegar biologiczny, stymulując aktywność lub umożliwiając odpoczynek. Dzieje się tak, ponieważ stymuluje receptory w siatkówce oka, sygnalizując naszemu organizmowi dostosowanie się do różnych pór dnia. Wraz z ruchem słońca zmienia się również temperatura barwowa, kąt padania, natężenie i ilość światła.
Optymalne oświetlenie w miejscu pracy lub odpoczynku
Dzisiaj większość czasu spędzamy w pomieszczeniach, z ograniczonym dostępem do światła naturalnego. Aby zapewnić komfortowe warunki pracy i odpoczynku, optymalne rozwiązania oświetleniowe dla nowoczesnych budynków i biur powinny być jak najbardziej zbliżone do światła dziennego, a tym samym elastyczne. Obecna technologia pozwala nam dostosowywać rozwiązania oświetleniowe do rzeczywistych warunków, tworząc płynne warunki oświetleniowe.
HCL nie tylko zapewnia odpowiednie dopasowanie intensywności światła do aktualnej funkcji pomieszczenia lub zadań wykonywanych przez pracowników, ale także dostosowuje temperaturę barwową, stymulując niebieskie wiązki światła i redukując je w nocy, aby sprzyjać relaksowi. System ten może okazać się pomocny dla pracowników pracujących na trzy zmiany lub często zmieniających strefy czasowe.
HCL i kwestie prawne
Badania HCL pokazują, że osoby korzystające z systemu czują się: o 18% bardziej produktywne, mają więcej energii (71% respondentów), są szczęśliwsze (78%) i zdrowsze (78%).
Korzyści odnoszą również sami pracodawcy:
Zwiększona produktywność
Mniej błędów i wypadków w miejscu pracy
Najważniejsze jest lepsze samopoczucie i komfort pracowników.
Główną przeszkodą we wprowadzeniu oświetlenia zorientowanego na człowieka (HCL) jest brak norm prawnych regulujących jego wdrażanie w biurach, miejscach pracy czy magazynach, a także brak powszechnej świadomości korzyści z niego płynących. Organizacja Lighting Europe postawiła sobie za cel skłonienie organów regulacyjnych do uwzględnienia HCL do 2025 roku.
